Kerk

Dienst- en contactgegevens

Elke zondag om 9:30 uur, behalve de eerste zondag van de maand, dan is er om 9:30 uur dienst in de kerk van Tirns.

Predikanten:
ds. Vijko Top: vijkotop59@gmail.com 06 – 2130 1219
ds. Aukje Westra: aukjehwestra@gmail.com 06 – 3759 4569

Scriba kerkenraad:
Klaas Salverda, scribatsjerkeytt@outlook.com 06 – 1519 2363

Nieuws vanuit de kerkelijke gemeente is te vinden op onderstaande link.

In 1865 werd de eerste steen van dit kerkgebouw gelegd door Mr. Sjuck van Welderen Baron Rengers. In de kerk bevinden zich o.a. twee rouwborden van de familie Juckema en Rengers. De toren is in 1950 gerestaureerd, terwijl het hele kerkgebouw in 1975/1978 is gerestaureerd en de moeite waard is om te bezichtigen.

Het kerkgebouw

Het huidige kerkgebouw staat op de plaats waar in 1694 de voormalige kerk werd gebouwd. Dit gebouw werd in 1865 afgebroken, waarbij het thans nog aanwezige grafmonument en de muur, die de grafkelder afsloot, is gehandhaafd.
De kerk en de toren zijn in 1865 gebouwd door Rienk Reins Zijlstra uit Drachten voor een bedrag van fl. 16.984,-, naar een ontwerp van Meinse Molenaar (1805-1883), stadsbouwmeester en veelzijdig architect, te Sneek. Het bouwwerk is uitgevoerd in de z.g. waterstaatstijl, min of meer aansluitend bij romanogotiek. De toren was levendig van ontwerp met zijn geledingen, wimbergen en spits. Het gebouw, liggende tegen het slotbos van de Epema-State, is als concentratiepunt in het dorpssilhouet van grote waarde.

tekening kerk

De bovenstaande pentekening is gemaakt door onze oud dorpsgenoot Evert Posthuma. Hij heeft de pentekening gemaakt om een bijdrage te leveren aan de bestrijding van de restauratiekosten in 1975-1978. Van deze pentekening zijn prenten gemaakt die ten behoeve van restauratie verkocht zijn. De heer Evert Posthuma was een bekwaam huisschilder.

Het kerkgebouw van 1694 is niet het eerste kerkgebouw op deze plaats. In de kerkenlijst uit 1270 van het dekenaat Bolsward komt Ysbrechtum voor als dorp met een kerkgebouw. Of dit een houten kerk was of dat dit kerkgebouw opgetrokken was van tufsteen is niet bekend. Wel is het waarschijnlijk dat het kerkgebouw dat 1694 afgebroken werd, gebouwd was van tufsteen omdat in 1693 bij de afbraak van de oude kerk de kerkvoogdij 14 partijen “duijvesteen” verkocht heeft, die toen 1693 carolusguldens opbrachten.
Duijvesteen is het oud Nederlandse woord voor tufsteen. In het Fries heet tufsteen nog altijd “dowestein”. Tufsteen is een vulkaanisch gesteente dat uit de Eifel ingevoerd werd en was in de middeleuwen een gebruikelijk bouwmateriaal voor kerken.
Deze middeleuwse kerk was gewijd aan Sint Martinus van Tours, de heilige waarvan de kinderen op 11 november de sterfdag gedenken.

Restauratie en onderhoud

De huidige kerk is al al een aantal keren gerestaureerd.
De 1865 gebouwde toren moest in 1890 reeds gestut worden en kon het luiden van de klok niet meer verdragen.
In 1920 werden de galmgaten gewijzigd en de oorspronkelijke hoektorentjes weggelaten.
De toren moest in 1950 weer onderhanden worden genomen en is goed hersteld en kreeg het uiterlijk welke hij nu heeft. De voorlaatste restauratie heeft plaatsgevonden in de jaren 1975 tot en met 1978. Hierbij werd de kerk grondig gerestaurerd en is het interieur afgewerkt in de huidige zeer op prijs gestelde opstelling (Voor de restauratie van 1975/1978 stond de preekstoel midden voor het grafmomunment).
Een en ander is uitgevoerd onder leiding van architect S. Lautenbach uit Bolsward, rayon-architect R.J. Wielenga van Monumentenzorg, door onder andere Bouwgroep ’75 Workum, Stucbouw Bolsward, Restauratieschilder E. Algera te Sneek en smeed- uurwerkrestaurateur E. Brunia van Exmorra.
Het uurwerk en toren met kruis en haan zijn, omdat de subsidie na 1978 ophield, pas in 1981 gereed gekomen en uit eigen middelen betaald.

In 2015 wordt er groot onderhoud gepleegd aan de toren en tijdens deze restauratie worden de leien vervangen, de loodbekledingen gerepareerd en zal het voegwerk grotendeels vervangen moeten worden. Verder worden de haan, het kruis en de wijzerplaten schoongemaakt, behandeld en van nieuw bladgoud voorzien.

Het interieur

De koperen kronen uit de kerk stammen uit 1694 en komen dus uit de voormalige kerk, evenals de gesneden wangen van de banken.
De preekstoel dateert uit 1865, de oude preekstoel is om onbekende redenen verkocht aan de kerk van Uitwellingerga, waarin deze thans nog steeds dienst doet.

De massief eiken avondmaalstafel en de stoelen zijn een geschenk van de voormalige Hervormde Vrouwenvereniging, waarvan de leden het groene antependia vervaardigden.

Het marmeren doopvont stamt uit 1978 en bevat 4 Bijbelse taferelen, waarbij water, evenals bij de doop een rol speelt. Deze 4 taferelen zijn de ark van Noach, Mozes in het biezenmaandje, Jona in de walvis en de doortocht door de Rode Zee.
Ontwerp en uitvoering zijn in de goede handen geweest van de heer F.G. Eijgelaar van Goënga.

Het meest opvallend in het interieur is het uit 1694 stammende grafmonument tegen de oostmuur in de kerk. Het is geplaatst na het overlijden van Jonker Duco Martena van Burmania (1627-1692), die zover is na te gaan de eerste bewoner van het Epemastate-slot is geweest.
Aan beide zijde van het grafmonument hangen rouwkassen:

  • rouwkas I – MDCCLXXIIII- 1784
    Jonker Sjuck Gerrold Juckema van Burmania Rengers, heer van Cammingaburg, oud grietman en dijkgraaf van Wymbritseradeel, curator van Frieslands Hooge School, etc.
    Sjuck Gerrold werd geboren in 1713 op de borg in Framsum (Gr.) en was van 1747 tot 1773 o.a. grietman van Wymbritseradeel.
  • rouwkas II – MDCCLXXVIII- 1788
    Vrouwe Odila Amalia, gravinne van Welderen, douanière van wijlen den oud grietman, baron van Burmania Rengers, stamde uit een Gelders geslacht en werd in 1723 in Tiel geboren.
    Het monument en de rouwkassen vertonen links 16 kwartier wapens van vaderszijde en rechts die van moederszijde, dus van de bet-overgrootouders van de overledene.

Het orgel

Het tegenwoordige orgel is gebouwd in 1865 door de bekende Leeuwarder orgelbouwer Hardorff. Het is in 1968 gerestaureerd door Menze Ruiter van Groningen.
De voormalige organisten Jelle Nauta en Gerben Hoekstra van Sneek, hebben elk ruim dertig jaar trouw de gemeente gediend; de huidige organist is de heer Auke Buma, die op dit moment in IJlst woont.

De dispositie van het orgel is als volgt:
Hoofdwerk Bovenwerk

Prestant 8′ Pr Quint 3′ 12. Salicionaal 8′ 18. Gemshoorn 2′
Bourdon 16′ Octaaf 2′ 13. Viola da gamba 8′ 19. Klarinent 8′
Violon 8′ Kornet 3′ sterk 14. Roerfluit 8′
Holpijp ′ Trompet 8′ discant 15. Solicet 4′
Octaaf 4′ Trompet 8′ bas 16. Fluit trav. 4′
Roerfluit 4′ Quint F13′

Klokken en uurwerk

De huidige klok is van na de tweede wereldoorlog. Haar voorgangers waren ook niet oud, 1878-1894 (vanwege de wrakke toren verkocht) en 1920-1943 (werd door bezetter gevorderd)
De thans aanwezige klok, gegoten in 1950, voert als randschrift

Getten nei in tiid fan ûnk en we
Bid ik frede oer dit âlde sté

Het uurwerk met toebehoren dateert uit 1865 en is vervaardigd door S. Rodenburg uit Sneek. Tot de restauratie van 1975-1989 werd het uurwerk trouw elke dag opgewonden met handkracht, maar sinds 1980 is het van een eenvoudig elektrisch opwindmechanisme voorzien, waarbij de klok op de hele en halve uren slaat.
Op werkdagen luidt de klok automatisch drie minuten om 8, 12 en 18 uur en op andere tijden, b.v. voor kerkdiensten, door handschakeling.